Af hverju er staðan í Írak eins og hún er í dag!!!

ástæður fyrir ástandinu í Írak eru mímargar.  allar hafa þær áhrif hver á aðra við að breytast úr snjóbolta yfir í snjókarl.  það er ekki eitt, heldur allt sem hefur farið úrskeiðis í þessu blessaða stríði gegn hryðjuverkum.  sem ég reindar kalla stríð til að afla hryðjuverka.

við skulum hefjast handa frá byrjun, en í þessari grein einblíni ég eingöngu á Írak.  ég fer ekki út fyrir þann ramma.  hinsvegar er saga Íraks ekki einungis saga Íraks.  margir öfgafullir hópar starfa við hryðjuverk í Írak, og njóta stuðnings flestra arabaríkja sem og Írans.

það er ekki oft sem atburðirnir sem kenndir eru við 9/11 eru sagðir uppahaf einhvers (alla vega fyrir þá sem hafa eitthvað vit á heimsmálum), en í tilliti Íraks eru þeir upphafið af ógöngu Íraks.  margir myndu reindar fara fyrr í hlutina og segja að innrásin í Kúwait hafi verið þetta hálmstrá sem gerði gæfumuninn.  og vissulega er sú innrás og afleiðing hennar eitt af upphaf islamista hreifinar múslima í araba heiminum og Afríku.

það er frægt eins og ég hef komið að áður, að fljótlega eftir 9/11 að þá hafi Bush yngri kallað til sín sérfræðing um málefni Iraks.  og fræðimenn vestanhafs vissu vel hvað það þýddi.  það átti alltaf að ráðast á Írak.  Afganistan var aðeins millilending, því fjölmiðlar höfðu hrópað á höfuð osama bin laden, sem að sjálfsögðu er runnið undan bandaríska stjórnkerfinu.  en gott og vel, innrásin í Afganistan gekk mjög vel.  og maður (sem leikmaður) vonaði að bandamenn myndu vinna sína vinnu vel.  en eins og svo oft áður þegar bandaríkjamenn fara út fyrir vesturlönd, að þá er það nóg fyrir þá að hrekja hættuna í burtu, en gleyma svo því mikilvægasta.  því sem gert var við evrópu undir lok seinna stríðs.  en allir héldu að talibanar myndu ekki snúa aftur.  þeir myndu nú deyja út eins og hver önnur flensa.  en svo hefur heldur betur komið í ljós að talibanar hafa heldur betur ekki gefist upp.  þó svo að þeir séu ekki eins samstiga og áður.  í raun eru talibanar ekki ein heild.  það eru allskyns sveitir í þjálfun bæði í Afganistan og Pakistan, ásamt öðrum löndum í kring í mið-asíu.  í vesturlenskum fjölmiðlum er allir hópar islamistana og hryðjuverkahópana kallaðir talibanar.  alveg eins og allir hryðjuverkahópar í Írak eru sagði al-qaeda eða undir þeirra verndarvæng.

það sem fór úrskeiðis í Afganistan var að engu féi var dælt í innvið afganistan.  mjög takmarkað fé fór í skóla uppbyggingu, í efnahaginn og fleira sem þarf til að gera fólki auðveldara lífið.  svo loks þegar bandaríkjamenn með breta í eftirdragi fóru inn í Írak árið 2003, minkaði ennþá meira féið sem hefði verið gott að fá inn í innvið Afganistan.  áður en ráðist var inn í Írak og fyrir 9/11 var Afganistan nánast eina landið í heiminum sem var alveg opið fyrir hryðjuverkamönnum og bókstafstrúarmönnum.  deila má um nokkur önnur ríki í Afríku, en þau voru mun minna opin fyrir hryðjuverkamönnum.  í staðinn fyrir að klára málið í Afganistan og leifa nágrannaríkjunum að njóta góðs af, að þá var það eina sem komst inn í "of litla heila" bandarísku ríkistjórnarinnar að elta uppi hryðjuverkamenn um allar trissur áður en þeir kæmust til Bandaríkjana eða vesturlanda.  þess vegna fór það svo að á þing Afganistan settust gömlu stríðsherrarnir sem höfðu mun meira vald í sveitum Afganistan heldur en forsetinn Hamid Karcai (man ekki hvernig eftirnafnið er stafað).  þannig þróasðist það smátt og smátt.  þessir stríðsherrar voru heldur ekki með nægilega sterkan her á bak við sig, enda allir sundraðir eins og áður.  bændur fóru að rækta opíum aftur, og í dag er ópíum framleiðsla sú mesta til fjölda ára.  og sú saga gengur fjöllunum hærra í Afganistan að bróðir hasim Karsai sé einn mesti dreifingaraðilinn á opíum frá afganistan.  kabúl er eini staðurinn þar sem ríkisstjórn Afganistan hefur náð að halda uppi röð og reglu, sem samt er ekki nægilega góð miðað við hve langt er síðan talibanarnir fóru þaðan.  svo er það annað sem kannski er vert að athuga.  khandahar er heimahagar talibanana.  þeir þoldu ekki Kabúl, töldu hana vera sýkta.  það getur verið að talibanar í dag, vilji einfaldlega ekki koma nálægt Kabúl. 

svo þegar bandaríkjamenn réðust inn í írak, gekk allt vel til að byrja með.  enda herveldi af bestu gerð.  en Banaríkjamenn hafa aldrei átt herið sem gengur vel í því að koma á röð og reglu á hernumdum stöðum.  þeim hefði kannski tekist það ef þeir hefðu hypjað sig, eða dregið sig til hlés, í stað þess að leika rambó út um alla Bagdad og Írak. 

um leið og Írak opnaðist fyrir hryðjuverkamönnum og íslamistum, var ekki á löngu þar til þeir drifu sig til Íraks.  enda Afganistan að verða erfiðara að eiga við fyrir þá.  þó svo að árið 2003 höfðu þeir þegar náð betri fótfestu í afganistan, en Írak varð þerra takmark.  enda fljótlega orðið "villta austrið".  smátt og smátt, viku eftir viku, mánuð eftir mánuð, fóru árásir á innrásarliðið og þá uppbyggingu sem Bush lét eftir stórum vinum sínum sem borguðu fyrir hann kosningabaráttuna.  ekkert virtist ganga upp enda hélt osama bin laden því statt og stöðugt fram að markmið allra vígamanna múslima ætti að vera Írak.  losna við Bandaríkjamenn úr mið-austurlöndum.  einnig voru þeir sem eru kallaðir vígamenn í vesturlenskum fjölmiðlum.  en það er samansafn þeirra sem berjast gegn veru Bandaríkjanna í Írak.  ein grein þessara vígamanna eru menn sem hafa það að markmiði að berjast fyrir málstað Bath flokksins.  en það eru ekki bara þeir sem stunda hernað gegn innrásarhernum.  það eru líka innlendar vígasveitir sem eru ekki sáttar við sitt hlutskipti, sér í lagi sunni hlutinn sem býr á svæðinu milli shia muslimana og kurdana í norðri.  þar eru engar olíu lindir.  ekkert nema eyðimörk. 

í dag eru tvær greinanlegar deildir hryðjuverkamanna í Írak.  sú fyrri er sú sem inniheldur fyrrverandi stuðningsmenn Saddam Hussayns og bath´s flokksins.  einnig inniheldur sú deild íraka sjálfa sem eru ósáttir við hlutskipti sitt í hinu nýja Írak.  írak sem búið hefur verið til af Bandaríkjamönnum.  í þessum deildum eru vígasveitir sunni múslima og shia muslima, með al-sadr klerk sterkan.  en her hans madhi herinn er gríðarlega sterkur.  en hann er í raun ekki ógn eins og staðan á honum er í dag.  hann er ekki ein eining eins og hann var eftir innrásina.  heldur er hann marg skiptur og spilltur og getur í raun ekki gert neitt upp á sínar eigin spýtur.

í seinni hópnum eru alþjóðlegir hryðjuverkahópar.   hryðjuverkahópar sem menn á borð við t.d. bin laden hafa kvatt til Íraks.  en þeirra markmið er að valda sem mestum usla í Írak.  þeirra helsta markmið er að etja saman vígasveitum sunni múslima og shia múslima.  og hefur þeim gengið ágætlega með það markmið sitt.  bandaríkjamenn hafa engin almennileg svör, nema náttúrulega að fjölga í hernum og leggja til atlögu hús fyrir hús í Bagdad.  þessir hryðjuverkamenn sem margir hverjir kenna sig við bin laden og al-qaeda gera sínar árásir á innvið samfélagsins, s.s. moskur og taka fjölda mans af lífi og láta svo líta út fyrir að sunni múslimar hafi tekið shia muslima af lífi eða öfugt.

svo eru það uppbyggingin sem átti að verða svo mikil í írak.  hún hefur ekki gengið nægilega vel.  innviður íraks er verri en á milli stríðsáranna við bandaríkin.  allir þessir milljarðar sem fundust í írak og allir þeir milljarðar sem bandaríkjamenn og aðrir hafa lagt til írökum hefur verið sóað í spillingu.  spilling er gríðarleg og hefur verið síðan bandaríkjamenn sögðu stríðinu loknu.  efnahagurinn er hrunin í írak.  kapitalisminn á sér hliðstæðu í írak, en það er svipað og gerðist í rússlandi á tímum jeltsíns.  peningurinn sem skapast af vinnu í írak fer meira og minna úr landi.  gróðinn er ekki eftir í írak til að efla efnahaginn.  gríðarmiklir fjármunir hafa glatast.  enginn getur gert grein fyrir þeim fjármunum sem búið er að stela úr fjárhirslum íraka.  ég kalla það að stela þegar menn sem eiga að fjármagna í innvið landsins geta ekki gert grein fyrir hvert fjármunirnir fóru.

hvað er hægt að gera:

það eru fjölmörg ráð sem hægt er að byrja á að sinna.  til dæmis þarf Írak aðstoð frá nágrönnum sínum, sýrlandi, jórdaníu, saudi arabíu og íran.  það þarf að fá þessi lönd að samningaborði við íraka á skilmálum íraka, ekki skilmálum bandaríkjana.  það er ekki alrangt hjá bush yngri að senda fleriri hermenn til Írak.  það hefði bara ekki þurft ef hlutirnir hefðu verið gerðir rétt í byrjun.  bandaríkjamenn þurfa að halda ótrauðir áfram að þjálfa upp her og lögreglu í landinu ásamt því að reina að fækka í liði íslmaistana.  einnig þarf að hætta öllum aftökum í írak.  þær skapa bara gjá á milli fólksins.  einnig þarf að mynda þjóðstjórn sem virkar.  það þarf að fá menn í stjórnina sem láta ekki stjórnast af trúarhópunum þremur.  heldur mönnum sem hafa veraldleg sjónarmið.  einnig þarf að tryggja að almenningur fái betri ásjón á stjórnmálamenn landsins.  að spilling verði gerð upptæk.  peningar settir í skólamál, uppbyggingu atvinnuvegarins.  svo þurfa bandaríkjamenn að fara að tíja sig heim á leið.  ekki strax kannski, en fljótlega þurfa þeir að sína viðleitni sína til að draga sitt lið heim í skömmtum.  það eikur líka pressuna á heimamenn að aðlagast fljótt breittum aðstæðum.  sinna sínum skyldum gagnvart þegnum íraks.  um það snýst allt aðlögunarkerfi íraks, að íbúar þessa lands geti haft það gott í írak. 

það er skylda vesturlanda, þó einkum bandaríkjanna að leiða þetta mál til lyktar á forsemdum íraka. sennilega á það eftir að taka 15-20 ár.  en það verður þess virði ef einhugur ríkir hjá írökum sjálfum, nágrönnum þeirra og bandaríkjamönnum.  írakar vilja ekki lýðræði að hætti bandaríkjanna, og jafnvel ekki að hætti evrópubúa heldur.  þeir vilja lýðræði á forsemdum islam og íraka sjálfra.  það er grundvallamunur á hugsunum vesturlandabúa og þeirra sem búa við persaflóann.  það verða vesturlönd að skilja.  ef ekki, að þá eiga þau engan möguleika á að leiða íraks-máið til lykta.  svo einfalt er það nú.